Thành phần
Thuốc xịt mũi FLIXONASE (0.05% kl/kl) là một hỗn dịch trong nước chứa tinh thể siêu mịn fluticasone propionate dùng tại chỗ trên niêm mạc mũi bằng cách xịt mũi với dụng cụ bơm phun định liều. Mỗi liều xịt 100mg qua dụng cụ xịt mũi chứa 50 microgram fluticasone propionate.
Tá dược: Dextrose (dạng khan), Microcrystalline cellulose và carboxymethylcellulose sodium (Avicel RC591), Phenylethyl alcohol, Benzalkonium chloride, Polysorbate 80, Acid hydrochloric loãng, Nước tinh khiết.
Chỉ định
Thuốc xịt mũi Flixonase được chỉ định trong phòng và điều trị viêm mũi dị ứng theo mùa kể cả viêm mũi dị ứng do phấn hoa (sốt cỏ khô) và viêm mũi dị ứng quanh năm. Ở những bệnh nhân viêm mũi dị ứng, thuốc xịt mũi Flixonase cũng được chỉ định để kiểm soát triệu chứng đau và nặng vùng xoang đi kèm. Fluticasone propionate có hoạt tính chống viêm mạnh nhưng khi sử dụng tại chỗ trên niêm mạc mũi thì không quan sát thấy tác dụng toàn thân.
Dược lực học
Fluticason propionat có tác dụng chống viêm mạnh nhưng khi sử dụng tại chỗ trên niêm mạc mũi không thấy có tác dụng toàn thân.
Fluticason propionat ít hoặc không ức chế trục dưới đồi – tuyến yên – thượng thận khi dùng theo đường xịt mũi.
Sau khi xịt mũi fluticason propionat (200 microgram/ngày), không thấy có thay đổi đáng kể AUC cortisol huyết thanh 24 giờ so với giả dược (tỉ lệ 1.01; 90% khoảng tin cậy (CI) 0.9 đến 1.14).
Fluticason propionat là một corticosteroid tổng hợp có nguyên tử fluor gắn vào khung steroid. Cơ chế tác dụng của các corticosteroid dùng tại chỗ là sự phối hợp 3 tính chất quan trọng chống viêm, chống ngứa và tác dụng co mạch. Tác dụng của thuốc một phần do liên kết với thụ thể steroid. Các corticosteroid giảm viêm bằng cách làm ổn định màng lysosom của bạch cầu, ức chế tập trung đại thực bào trong các vùng bị viêm, giảm sự bám dính của bạch cầu với nội mô mao mạch, giảm tính thấm thành mao mạch, giảm các thành phần bổ thể, đối kháng tác dụng của histamin và giải phóng kinin từ các cơ chất giảm tăng sinh các nguyên bào sợi, giảm lắng đọng collagen và sau đó giảm tạo thành sẹo ở mô.
Các corticosteroid, đặc biệt là các corticosteroid có fluor có tác dụng chống phân bào ở nguyên bào sợi da và biểu bì.
Fluticason propionat là corticosteroid dùng tại chỗ có độ thanh thải qua gan bước đầu rất lớn, dẫn đến sinh khả dụng toàn thân rất thấp. Điều đó làm giảm nguy cơ tác dụng phụ toàn thân sau khi dùng thuốc theo đường hít, ngay cả khi hít với liều rất cao.
Điều trị viêm mũi dị ứng quanh năm hoặc theo mùa:
Tác dụng của fluticason propionat trong điều trị viêm mũi dị ứng là do thuốc làm giảm giải phóng các chất trung gian gây viêm, các chất đó tạo ra các triệu chứng như ngứa, hắt hơi, chảy nước mũi và phù.
Người bệnh phải sử dụng thuốc Flixonase theo khoảng cách đều đặn như hướng dẫn vì hiệu quả điều trị tùy thuộc vào việc sử dụng thuốc đều đặn.
Các triệu chứng thường nhẹ bớt trong vòng 12-48 giờ sau khi bắt đầu dùng thuốc, tuy nhiên ở một số người bệnh phải tới 2-4 ngày sau mới đạt được hiệu quả điều trị tối đa.
Có thể cần phải điều trị thêm bằng uống các thuốc kháng histamin và/hoặc dùng tại chỗ thuốc chống ngạt mũi cho đến khi đạt được đáp ứng lâm sàng. Ở một số người bị viêm mũi dị ứng quanh năm hoặc theo mùa, đặc biệt những người có bệnh hen kèm theo, có thể cần phải điều trị đồng thời liên tục với corticosteroid theo đường uống hoặc hít qua miệng, thuốc giãn phế quản, kháng histamin, chống ngạt mũi để giảm triệu chứng tối đa.
Có thể xảy ra giảm nhanh tác dụng chống viêm của các corticosteroid khi dùng lặp lại mặc dù chưa được biết rõ tầm quan trọng trên lâm sàng.
Dược động học
Hấp thu
Sau khi xịt mũi với fluticason propionat (200 microgram/ngày), ở hầu hết các bệnh nhân nồng độ tối đa trong huyết tương ở trạng thái ổn định là không định lượng được (dưới 0.01 nanogram/ml). Cmax cao nhất đã quan sát được là 0.017 nanogram/ml. Hấp thụ trực tiếp từ mũi là không đáng kể do độ hòa tan trong nước thấp và phần lớn liều thuốc thường bị nuốt. Sinh khả dụng tuyệt đối đường uống là không đáng kể (dưới 1%) do có một sự kết hợp giữa hấp thu không hoàn toàn qua đường tiêu hóa và chuyển hóa lần đầu mạnh. Hấp thụ toàn thân có được từ hấp thu tại mũi và hấp thu qua đường uống của lượng thuốc nuốt vào do vậy đều không đáng kể.
Phân bố
Fluticason propionat có thể tích phân bố lớn ở trạng thái ổn định (xấp xỉ 318 L). Liên kết với protein huyết tương ở mức cao trung bình (91%).
Chuyển hóa
Fluticason propionat nhanh chóng được loại khỏi tuần hoàn toàn thân, chủ yếu qua chuyển hóa tại gan thành chất chuyển hóa không có hoạt tính acid carboxylic và qua CYP3A4 – một men của hệ cytochrom P450. Lượng fluticason propionat nuốt vào cũng được chuyển hóa lần đầu mạnh. Nên chú ý khi sử dụng đồng thời các chất ức chế mạnh CYP3A4 như ketoconazol và ritonavir do có khả năng làm tăng phơi nhiễm toàn thân với fluticason propionat.
Thải trừ
Tốc độ thải trừ của fluticason propionat khi dùng theo đường tĩnh mạch là tuyến tính trong khoảng liều từ 250 cho đến 1000 microgram và được đặc trưng bởi thanh thải trong huyết tương cao (CL = 1.1 L/phút). Nồng độ đỉnh trong huyết tương giảm khoảng 98% sau 3 đến 4 giờ và sau thời gian bán hủy 7.8 giờ, nồng độ trong huyết tương chỉ còn thấp. Thanh thải qua thận của fluticason propionat là không đáng kể (dưới 0.2%) và dưới 5% dưới dạng chất chuyển hóa acid carboxylic. Đường thải trừ chính là bài tiết fluticason propionat và các chất chuyển hóa của nó theo đường mật.
Liều dùng
Để phòng ngừa và điều trị viêm mũi dị ứng theo mùa và viêm mũi dị ứng quanh:
Người lớn và trẻ trên 12 tuổi: Xịt 2 nhát vào mỗi bên mũi, 1 lần mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng. Trong một số trường hợp cần thiết có thể xịt 2 nhát vào mỗi bên mũi, 2 lần mỗi ngày nếu cần. Liều tối đa mỗi ngày không nên vượt quá 4 nhát xịt cho mỗi bên mũi.
Trẻ từ 4 đến 11 tuổi: Xịt 1 nhát vào mỗi bên mũi, 1 lần mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng. Trong một số trường hợp cần thiết có thể xịt 1 nhát vào mỗi bên mũi, 2 lần mỗi ngày. Liều tối đa mỗi ngày không nên vượt quá 2 nhát xịt cho mỗi bên mũi.
Người cao tuổi: Dùng liều bình thường như người lớn.
Lưu ý: Liều dùng trên chỉ mang tính chất tham khảo. Liều dùng cụ thể tùy thuộc vào thể trạng và mức độ diễn tiến của bệnh. Để có liều dùng phù hợp, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên y tế.
Cách dùng
Chỉ sử dụng qua đường mũi. Cần sử dụng thuốc Flixonase thường xuyên để có được hiệu quả điều trị một cách đầy đủ. Bệnh nhân cần được giải thích rằng có thể hiệu quả của thuốc không xuất hiện ngay do tác dụng mạnh nhất chỉ có thể đạt được sau từ 3 đến 4 ngày điều trị.
Bình xịt có 1 nắp chống bụi để bảo vệ vòi xịt và giữ cho vòi xịt sạch. Hãy nhớ lấy nắp chống bụi này ra trước khi sử dụng bình xịt. Bình xịt mới (hoặc bình xịt đã không sử dụng trong vài ngày) có thể không hoạt động ngay lần đầu tiên, vì thế, bạn cần chuẩn bị bình xịt theo hướng dẫn trong mục “Chuẩn bị bình xịt”.
Chuẩn bị bình xịt:
Bạn phải chuẩn bị bình xịt:
- Trước khi bạn sử dụng bình xịt lần đầu tiên
- Nếu bạn không sử dụng bình xịt trong vài ngày
- Nếu bạn vừa vệ sinh bình xịt theo những hướng dẫn trong mục “Vệ sinh bình xịt”.
Chuẩn bị bình xịt giúp bạn chắc chắn rằng bạn luôn nhận được đủ liều thuốc. Hãy làm theo các bước sau đây:
- Lắc bình xịt và tháo nắp chống bụi.
- Giữ bình xịt hướng lên và hướng vòi xịt ra xa bạn.
- Đặt ngón trỏ và ngón giữa trên vành ở hai bên vòi xịt và đặt ngón cái bên dưới chai thuốc.
- Trong khi vẫn giữ ngón cái, dùng ngón trỏ và ngón giữa ấn vòi xịt xuống để giải phóng một liều xịt chứa các hạt siêu mịn vào không khí.
- Bình xịt bây giờ đã sẵn sàng để sử dụng.
- Nếu bạn nghĩ vòi xịt có thể bị tắc, không sử dụng đinh ghim hoặc bất kì vật nhọn nào để thông vòi xịt.
- Hãy cố vệ sinh vòi xịt theo hướng dẫn trong mục “Vệ sinh bình xịt”.
Sử dụng bình xịt:
- Lắc bình xịt và tháo nắp chống bụi.
- Xì mũi để làm sạch lỗ mũi của bạn.
- Dùng ngón tay bịt một lỗ mũi lại và cẩn thận đưa vòi xịt vào lỗ mũi còn lại. Hơi nghiêng đầu về phía trước và giữ bình xịt hướng lên.
- Khi hít vào bằng mũi, dùng các ngón tay ấn vòi xịt xuống.
- Thở ra qua miệng.
- Lặp lại các bước 3 và 4 với lỗ mũi bên kia.
- Sau khi sử dụng bình xịt, dùng khăn giấy khô hay khăn tay lau kĩ vòi xịt.
- Đóng nắp chống bụi lại.
Vệ sinh bình xịt:
Bạn phải vệ sinh bình xịt Flixonase ít nhất 1 lần mỗi tuần để ngăn vòi xịt không bị tắc. Hãy làm theo các bước sau đây:
- Tháo nắp chống bụi.
- Tháo vòi xịt bằng cách kéo vòi xịt lên.
- Ngâm vòi xịt và nắp chống bụi trong nước ấm trong vài phút.
- Sau đó rửa dưới vòi nước đang chảy.
- Vẩy hết nước và để khô ở nơi ẩm.
- Lắp vòi xịt trở lại bình xịt.
- Chuẩn bị bình xịt theo hướng dẫn trong mục “Chuẩn bị bình xịt” để bình xịt sẵn sàng sử dụng
Làm gì khi dùng quá liều
Không có sẵn dữ liệu về ảnh hưởng của hiện tượng quá liều cấp tính hoặc mãn tính khi dùng fluticason propionat dạng xịt mũi trên bệnh nhân. Trên người tình nguyện khỏe mạnh, chưa thấy có ảnh hưởng trên chức năng trục dưới đồi – tuyến yên -thượng thận khi dùng 2mg fluticason propionat dạng xịt mũi, 2 lần mỗi ngày trong 7 ngày. Dùng những liều cao hơn liều đề nghị trong một khoảng thời gian dài có thể dẫn đến ức chế tạm thời chức năng thượng thận. Với những bệnh nhân này, nên tiếp tục dùng fluticason propionat ở liều điều trị có hiệu quả để kiểm soát triệu chứng, chức năng thượng thận sẽ hồi phục trong vài ngày và có thể được theo dõi bằng cách định lượng cortisol huyết tương.
Làm gì khi quên liều
Chưa ghi nhận.
Tương tác thuốc
Ở những điều kiện bình thường, nồng độ futicason propionat trong huyết tương rất thấp sau khi dùng thuốc qua đường mũi, do chuyển hóa lần đầu quá mức và độ thanh thải toàn thân qua cytochrom P450 3A4 ở ruột và gan lớn. Tương tác thuốc do vậy khó xảy ra có ý nghĩa trên lâm sàng giữa futicason propionat với các thuốc khác.
Một nghiên cứu về tương tác thuốc ở những đối tượng khỏe mạnh cho thấy rằng ritonavir (một chất ức chế cytochrom P450 3A4 rất mạnh) có thể làm tăng cao nồng độ fluticason propionat trong huyết tương, dẫn đến giảm rõ rệt nồng độ cortisol trong huyết thanh. Trong quá trình sử dụng thuốc trên thị trường, đã có báo cáo về tương tác thuốc có ý nghĩa lâm sàng ở những bệnh nhân dùng kết hợp fluticason propionat dạng xịt mũi hoặc dạng hít với ritonavir dẫn đến các tác dụng toàn thân của corticosteroid bao gồm hội chứng Cushing và suy thượng thận. Bởi vậy, nên tránh sử dụng fluticason propionat và ritonavir đồng thời trừ phi lợi ích điều trị vượt trội so với nguy cơ tác dụng phụ toàn thân của corticosteroid.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng các chất ức chế cytochrom P450 3A4 khác làm tăng sự phơi nhiễm toàn thân với fluticason không đáng kể (như erythromycin) và nhẹ (như ketoconazol) mà không làm giảm đáng kể nồng độ cortisol trong huyết thanh. Tuy nhiên, cần thận trọng khi dùng phối hợp các thuốc ức chế mạnh cytochrom P450 3A4 (ví dụ ketoconazol) vì có khả năng làm tăng sự phơi nhiễm toàn thân với fluticason propionat.
Tác dụng phụ
Khi sử dụng thuốc Flixonase, bạn có thể gặp các tác dụng không mong muốn (ADR).
Thường gặp, ADR >1/100
- Hệ thần kinh: Đau đầu, mùi và vị gây khó chịu.
- Hệ hô hấp: Chảy máu cam, khô mũi, kích thích mũi, khô họng và kích thích họng.
Hướng dẫn cách xử trí ADR
Khi gặp tác dụng phụ của thuốc FLIXONASE, cần ngưng sử dụng và thông báo cho bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
Chống chỉ định
Quá mẫn với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
Thận trọng khi sử dụng
Nhiễm khuẩn tại chỗ: Nhiễm khuẩn đường mũi cần được điều trị thích hợp, nhưng đó không phải là chống chỉ định đặc hiệu trong điều trị với fluticason propionat dạng xịt mũi.
Cần thận trọng cho những trường hợp ngừng điều trị bằng steroid toàn thân và chuyển sang dùng fluticason propionat dạng xịt mũi, đặc biệt nếu có lý do để nghi ngờ rằng chức năng thượng thận bị suy giảm.
Đã có báo cáo về tác dụng toàn thân khi dùng corticosteroid xịt qua đường mũi, đặc biệt khi dùng liều cao trong thời gian dài. Các tác dụng này ít xảy ra hơn nhiều so với khi dùng corticosteroid đường uống và có thể khác nhau ở các đối tượng bệnh nhân và các chế phẩm corticosteroid.
Đã quan sát thấy giảm tốc độ tăng trưởng ở trẻ em được điều trị với corticosteroid xịt mũi. Do đó, nên duy trì liều thấp nhất cho trẻ em mà vẫn kiểm soát được triệu chứng đầy đủ.
Trong quá trình sử dụng thuốc trên thị trường, đã có báo cáo về tương tác thuốc có ý nghĩa lâm sàng ở những bệnh nhân dùng fluticason propionat và ritonavir dẫn đến tác dụng toàn thân của corticosteroid bao gồm hội chứng Cushing và suy thượng thận. Do đó nên tránh dùng đồng thời fluticason propionat và ritonavir trừ khi lợi ích điều trị vượt trội so với nguy cơ tác dụng phụ toàn thân của corticosteroid.
Đã có báo cáo về tình trạng rối loạn thị giác ở những bệnh nhân sử dụng corticosteroid toàn thân và/hoặc tại chỗ. Nếu bệnh nhân có biểu hiện nhìn mờ hoặc các tình trạng rối loạn thị giác khác, cân nhắc đánh giá các nguyên nhân có thể gây ra bao gồm đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp hoặc bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch.
Hiệu quả tối đa của thuốc xịt mũi Flixonase có thể đạt được sau khi điều trị nhiều ngày.
Mặc dù thuốc xịt mũi Flixonase có thể kiểm soát hầu hết các trường hợp viêm mũi dị ứng theo mùa, việc tiếp xúc với dị nguyên mùa hè với số lượng lớn, bất thường có khi cần đến những điều trị bổ sung thích hợp.
Lái xe và vận hành máy móc
Fluticason propionat hầu như không gây ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy.
Thời kỳ mang thai
Cũng giống như các thuốc khác, chỉ nên sử dụng fluticason propionat xịt mũi trong thai kỳ và trong thời gian cho con bú khi lợi ích vượt trội so với các nguy cơ có thể gặp phải liên quan đến thuốc hoặc bất cứ điều trị thay thế nào.
Chưa có đủ bằng chứng về tính an toàn khi sử dụng cho phụ nữ mang thai. Trong các nghiên cứu trên sinh sản ở động vật, tác dụng không mong muốn điển hình của các corticosteroid mạnh chỉ quan sát thấy ở các mức độ phơi nhiễm toàn thân cao, còn khi dùng trực tiếp qua đường mũi sẽ đảm bảo sự phơi nhiễm toàn thân là tối thiểu.
Thời kỳ cho con bú
Việc bài tiết fluticason propionat vào sữa người mẹ chưa được nghiên cứu. Sau khi tiêm dưới da cho chuột thí nghiệm đang cho con bú, khi đạt đến nồng độ đo được trong huyết tương, đã có bằng chứng cho thấy fluticason propionat hiện diện trong sữa mẹ. Tuy nhiên nồng độ huyết tương là thấp ở những bệnh nhân sử dụng fluticason propionat xịt mũi với liều khuyến cáo.
Bảo quản
Bảo quản dưới 30oC.
